Wpływ tabletek „dzień po” na cykl menstruacyjny
Antykoncepcja awaryjna (tabletka „dzień po”) jest środkiem antykoncepcyjnym, który zapobiega ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym. W Polsce dostępna jest wyłącznie na receptę.
Czy tabletka „dzień po” wpływa na cykl menstruacyjny? Tak, może powodować opóźnienie lub wydłużenie okresu.
Spis treści
Mechanizm działania tabletek „dzień po”
Tabletki „dzień po” działają poprzez opóźnienie lub zahamowanie owulacji. Najskuteczniejsze są, gdy zostaną przyjęte w ciągu 24 godzin od stosunku.
Mechanizm działania zależy od substancji czynnej. Lewonorgestrel opóźnia owulację, a octan uliprystalu ją hamuje. Niektóre badania sugerują, że tabletki mogą również wpływać na śluz szyjkowy i błonę śluzową macicy.
Tabletki „dzień po” nie są metodą aborcji. Nie wpływają na istniejącą ciążę.
Jak tabletka „dzień po” wpływa na regularność cyklu menstruacyjnego?
Antykoncepcja awaryjna może wpłynąć na regularność cyklu menstruacyjnego, chociaż zazwyczaj efekty te są tymczasowe. Po przyjęciu tabletki należy pamiętać, że może ona powodować skutki uboczne – opóźnienie miesiączki, jak również pojawienie się jej parę dni wcześniej. Nieregularność w kolejnych cyklach możemy zauważać przez kilka kolejnych miesięcy.
Można również zaobserwować, że krwawienie miesiączkowe jest bardziej lub mniej obfite niż zwykle bądź długość trwania miesiączki uległa zmianie. Niektóre kobiety mogą doświadczać objawów podobnych do zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Może wystąpić ból piersi, zawroty głowy, zaburzenia nastroju, bóle brzucha czy nudności.
Czy tabletki „dzień po” wpływają na datę kolejnego krwawienia miesiączkowego?
Po zażyciu tabletki „dzień po” Twoja najbliższa miesiączka może zacząć się wcześniej lub później niż zwykle. Różnice te są zwykle niewielkie, ale mogą być bardziej zauważalne u niektórych kobiet. W niektórych przypadkach przyjęcie antykoncepcji awaryjnej może spowodować nieregularność w kolejnych cyklach menstruacyjnych. Zwykle cykl miesiączkowy powinien wrócić do normy w ciągu kilku miesięcy.
Jeśli zauważysz znaczące lub utrzymujące się zmiany w swoim cyklu menstruacyjnym po zażyciu antykoncepcji awaryjnej, udaj się po poradę do lekarza ginekologa.
Dlaczego po zastosowaniu antykoncepcji awaryjnej może wystąpić nieregularny cykl miesiączkowy?
Cykl miesiączkowy składa się z czterech faz:
- menstruacyjnej – wtedy następuje krwawienie miesiączkowe,
- folikularnej – faza dojrzewania komórki jajowej,
- owulacyjnej – w niej dochodzi do uwolnienia komórki jajowej,
- lutealnej – dochodzi do przekształcenia komórki jajowej w ciałko żółte.
Fazy te następują po sobie, dlatego opóźnianie lub blokowanie jednej z nich powoduje opóźnienie kolejnej.
Działanie substancji czynnych w antykoncepcji awaryjnej (najczęściej lewonorgestrel lub octan uliprystalu) polega na opóźnianiu lub zatrzymaniu uwalniania komórki jajowej, aby zapobiec ciąży. Ze względu na to, że interweniują w naturalny cykl hormonalny kobiety, mogą tymczasowo zakłócić regularność cyklu menstruacyjnego.
To skutek uboczny zastosowania tabletki „dzień po” i nie występuje u wszystkich kobiet. Nie jest on także trwały, po czasie cykl menstruacyjny powraca do normy.
Czy tabletki „dzień po” zawsze wpływają na cykl miesiączkowy?
Nie, tabletki „dzień po” nie zawsze wpływają na cykl menstruacyjny. Wpływ na cykl jest różny u kobiet i zależy od wielu czynników, takich jak indywidualna reakcja organizmu na substancję czynną, faza cyklu menstruacyjnego, w której tabletka jest zażywana oraz ogólny stan zdrowia.
U niektórych kobiet cykl menstruacyjny wraca do normy niemal od razu po zażyciu tabletki „dzień po”, podczas gdy u innych mogą wystąpić zaburzenia miesiączkowania np. opóźnienie okresu.
Co zrobić, jeśli cykl nie powróci do normy?
Jeżeli cykl menstruacyjny nie wrócił do normy po zażyciu tabletki „dzień po”, najbezpieczniejszym postępowaniem jest wizyta u lekarza ginekologa. Pamiętaj, że skuteczność antykoncepcji awaryjnej nie jest stuprocentowa, wykonanie testu ciążowego może wykluczyć lub potwierdzić ewentualną ciążę. Zwróć uwagę również na swoje objawy i przedstaw je lekarzowi.
Jeżeli korzystałaś z antykoncepcji awaryjnej, być może warto rozważyć bardziej regularną formę antykoncepcji np. tabletki antykoncepcyjne.
Czy antykoncepcja awaryjna jest bezpieczna dla zdrowia?
Antykoncepcja awaryjna jest w powszechnej opinii uważana za bezpieczną dla zdrowia większości kobiet. Jest ona zalecana jako doraźna metoda antykoncepcji, która może być używana po odbyciu niezabezpieczonego stosunku seksualnego, awarii innej metody antykoncepcyjnej (np. pękniecie prezerwatywy) lub w przypadku wykorzystania seksualnego. Po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej mogą wystąpić działania niepożądane np. ból piersi, bóle brzucha, zawroty głowy czy opóźnienie miesiączki.
Należy pamiętać, że antykoncepcja awaryjna nie chroni nas przed chorobami przenoszonymi drogą płciową takimi jak np. kiła czy wirus HIV.
W przypadku kobiet w ciąży nie zaleca się stosowania tabletki „dzień po”, pomimo że substancje czynne zawarte w preparatach nie są niebezpieczne dla płodu. Substancje czynne tabletek przenikają do mleka matki, dlatego karmienie piersią musi być przerwane w przypadku octanu uliprystalu na minimum 7 dni, a mleko w tym czasie odciągane i odrzucane. W przypadku lewonorgestrelu zaleca się odczekanie minimum 8 godzin od zażycia tabletki do następnego karmienia piersią.
Niektóre leki i suplementy mogą wpływać na skuteczność tabletki „dzień po”. Jeżeli zażywasz jakiekolwiek leki, zalecana jest konsultacja z lekarzem lub farmaceutą.
Pamiętaj również, że tabletki „dzień po” nie są to tabletki wczesnoporonne. Jeśli doszło do zapłodnienia komórki jajowej, przyjęcie tabletki nie spowoduje poronienia.
Mimo że tabletka „dzień po” jest bezpieczna, nie jest zalecana jako regularna forma antykoncepcji. Konsultacja z lekarzem ginekologiem może pomóc Ci w wyborze regularnej formy zabezpieczenia i ochronić przed niechcianą ciążą.
Jaka antykoncepcja awaryjna jest dostępna w Polsce?
W Polsce antykoncepcja awaryjna dostępna jest wyłącznie za okazaniem recepty i są to cztery preparaty – Escapelle, Livopill, EllaOne i Misstala.
Tabletki EllaOne i Misstala zawierają substancję czynną, jaką jest octan uliprystalu i możemy je przyjmować do 120 godzin (5 dni) po odbyciu niezabezpieczonego stosunku.
Tabletki Escapelle i Livopill zawierają substancję czynną – lewonorgestrel. Tutaj przyjęcie tabletek może nastąpić do 72 godzin (3 dni) po niezabezpieczonym stosunku płciowym.
Należy pamiętać, że antykoncepcję awaryjną przyjmuje się jednorazowo po współżyciu. Nie zaleca się stosowania tabletki „dzień po” więcej niż jeden raz w ciągu cyklu, zważywszy na skutki uboczne tabletki np. rozregulowanie cyklu miesiączkowego. Ze względu na skuteczność antykoncepcji awaryjnej poleca się przyjmowanie jej do 12 godzin po stosunku, niezależnie od substancji czynnej preparatu.
Bibliografia
Charakterystyka Produktu Leczniczego Escapelle, [dostęp: 14.09.2023], dostępny w internecie: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/42880/characteristic
Charakterystyka Produktu Leczniczego EllaOne, [dostęp: 14.09.2023], dostępny w internecie: https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/40718/characteristic
Portal Erecept.pl, [dostęp: 14.09.2023], dostępny w internecie: https://www.erecept.pl/article/artykul/10-escapelle-czy-ellaone
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej oraz wewnątrzmacicznej, [dostęp: 14.09.2023], dostępny w internecie: https://journals.viamedica.pl/ginekologia_polska/article/download/45917/32708
Portal Erecept.pl, [dostęp: 14.09.2023], dostępny w internecie: https://www.erecept.pl/article/artykul/302-antykoncepcja-awaryjna-a-cykl-miesiaczkowy-wplyw-tabletki-po-na-okres
Portal Medycyna Praktyczna, [dostęp: 14.09.2023], dostępny w internecie: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=510
Portal Laktaceuta, [dostęp: 14.09.2023], dostępny w internecie: https://laktaceuta.pl/antykoncepcja-hormonalna-a-karmienie-piersia
