Jak działa tabletka „dzień po”? Czas działania i skutki uboczne

Antykoncepcja awaryjna stanowi metodę mającą zapobiegać niechcianej ciąży i wykorzystywana jest po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub po przebiegającym z niewystarczającym zabezpieczeniem. Jest nazywana również tabletką „dzień po”, antykoncepcją po stosunku lub postkoitalną.

Mechanizm działania tabletki „dzień po”

Antykoncepcja awaryjna, zwana również tabletką „dzień po”, jest środkiem zapobiegającym ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym lub gdy stosowana metoda antykoncepcyjna zawiodła.

Skuteczność

Tabletka „dzień po” jest skuteczna w 84-98% przypadków, jeśli zostanie zażyta w ciągu 72 godzin (3 dni) po stosunku płciowym. W przypadku preparatów zawierających octan uliprystalu skuteczność tabletki „dzień po” występuje dłużej, należy go przyjąć do 120 godzin (5 dni) po stosunku płciowym bez zabezpieczenia lub gdy zastosowana metoda antykoncepcyjna zawiodła.

Działanie

Tabletka „dzień po” działa poprzez opóźnienie owulacji, czyli uwalniania komórki jajowej z jajnika. Dodatkowo utrudnia ruch plemników w drogach rodnych kobiety i wywołuje zmiany w błonie śluzowej macicy, które utrudniają zagnieżdżenie zarodka.

Składniki

W skład tabletki „dzień po” wchodzą substancje aktywne: lewonorgestrel lub octan uliprystalu. Lewonorgestrel jest syntetycznym odpowiednikiem naturalnie występującego w organizmie hormonu progestagenu. Octan uliprystalu zmniejsza produkcję hormonu LH wydzielanego przez przysadkę mózgową.

Dostępność

W Polsce tabletka „dzień po” dostępna jest wyłącznie na receptę, którą można uzyskać po konsultacji z lekarzem.

Tabletka „dzień po” jest skutecznym środkiem zapobiegającym ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Należy jednak pamiętać, że jest to środek awaryjny i należy go stosować wyłącznie w przypadkach, gdy inne metody antykoncepcji zawiodły.

Jak tabletka „dzień po” wpływa na proces zapłodnienia?

Tabletka „dzień po” to środek antykoncepcyjny, który zapobiega ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Działa ona poprzez opóźnienie lub zahamowanie owulacji, a także przez zmianę właściwości błony śluzowej macicy, aby utrudnić zagnieżdżenie zapłodnionej komórki jajowej.

Opóźnienie lub zahamowanie owulacji

Tabletka „dzień po” zawiera hormony, które hamują wydzielanie hormonu luteinizującego (LH). LH odpowiada za uwolnienie komórki jajowej z jajnika. Jeśli owulacja nie nastąpi, nie może dojść do zapłodnienia.

Zmiana właściwości błony śluzowej macicy

Tabletka „dzień po” może również wpływać na właściwości błony śluzowej macicy. Błona ta jest przyjaznym środowiskiem dla zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej. Jeśli jej właściwości zostaną zmienione, zagnieżdżenie może być utrudnione lub niemożliwe.

Jak tabletka „dzień po” wpływa na ciążę?

Tabletka „dzień po” nie powoduje przerwania ciąży, jeśli owulacja już nastąpiła i doszło do zapłodnienia. Nie ma też negatywnego wpływu na istniejącą ciążę.

Jak długo działa tabletka „dzień po”?

Antykoncepcja awaryjna, znana również jako tabletka „dzień po”, jest środkiem antykoncepcyjnym, który zapobiega ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Jej skuteczność spada wraz z czasem upływającym od odbycia stosunku do przyjęcia tabletki.

Najpopularniejsze preparaty zawierające lewonorgestrel są skuteczne w 84-98% przypadków, jeśli zostaną zażyte w ciągu 72 godzin (3 dni) po stosunku. Nowsze rodzaje tabletek mające w swoim składzie octan uliprystalu są skuteczne w 85-97% przypadków, jeśli zostaną zażyte do 120 godzin (5 dni) po stosunku.

Dodatkowe informacje

• Tabletka „dzień po” nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
• W Polsce antykoncepcja awaryjna jest dostępna wyłącznie na receptę.
• Skuteczność antykoncepcji awaryjnej spada wraz z czasem upływającym od odbycia stosunku do przyjęcia tabletki.
• Jeśli tabletka „dzień po” zostanie zażyta w ciągu 72 godzin, skuteczność jest bardzo wysoka.
• Nowsze rodzaje tabletek zawierające octan uliprystalu są skuteczne do 120 godzin.
• W przypadku wymiotów lub biegunki w ciągu 3 godzin po przyjęciu tabletki, należy przyjąć kolejną dawkę preparatu.

Dostępność i zasady stosowania tabletki „dzień po”

Antykoncepcja awaryjna (tabletka „dzień po”) jest dostępna w Polsce wyłącznie na receptę.

Tabletkę „dzień po” należy przyjąć jak najszybciej po niezabezpieczonym stosunku lub w sytuacji, gdy inne metody antykoncepcji zawiodły. Jej skuteczność maleje wraz z czasem upływającym od stosunku do zażycia.

Tabletkę „dzień po” należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza oraz informacjami zawartymi w ulotce dołączonej do opakowania.

W przypadku potrzeby skorzystania z antykoncepcji doraźnej należy skonsultować się z lekarzem, który oceni stan pacjentki, przepisze wskazaną dawkę preparatu oraz poinformuje o zasadach stosowania tabletek.

Składniki zawarte w antykoncepcji awaryjnej przenikają do mleka matki, dlatego powinno się wstrzymać od karmienia piersią przez 8 godzin od zażycia w przypadku tabletek z lewonorgestrelem oraz przez tydzień w przypadku tabletek z octanem uliprystalu.

Warto również monitorować cykl menstruacyjny, możliwe zmiany w jego czasie trwania oraz obfitości krwawienia.

Tabletka „dzień po” – najczęściej zadawane pytania

Czy tabletka „dzień po” jest skuteczna?

Tabletka „dzień po” jest skuteczna w 84-98% przypadków, jeśli zostanie zażyta w ciągu 72 godzin po stosunku płciowym. Skuteczność tabletki spada wraz z upływem czasu.

Czy można stosować tabletkę „dzień po” jako formę antykoncepcji regularnie?

Nie, tabletka „dzień po” nie powinna być stosowana jako regularna metoda antykoncepcji. Jest to metoda doraźna, która może być stosowana tylko w wyjątkowych przypadkach.

Jakie są skutki uboczne tabletki „dzień po”?

Najczęstszymi skutkami ubocznymi tabletki „dzień po” są nudności, wymioty i ból brzucha. Do rzadszych skutków ubocznych należą migreny, zawroty głowy, ból piersi, zmiany nastroju i senność.

Czy tabletka „dzień po” wpływa na regularność cyklu menstruacyjnego?

Tabletka „dzień po” może powodować opóźnienie, wydłużenie lub brak miesiączki.

Czy tabletka „dzień po” chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową?

Tabletka „dzień po” nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, takimi jak HIV, rzeżączka, kiła czy chlamydia.

Bibliografia:

Charakterystyka Produktu Leczniczego Escapelle, [online], [dostęp 11.09.2023r.], dostępna pod adresem: http://chpl.com.pl/data_files/2012-10-02_Escapelle_1500_ChPL_GedeonRichter.pdf

Charakterystyka Produktu Leczniczego ellaOne, [online], [dostęp 11.09.2023r.], dostępna pod adresem: https://ec.europa.eu/health/documents/community-register/2014/20141001129545/anx_129545_pl.pdf

Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego „Zastosowanie lewonorgestrelu w antykoncepcji awaryjnej”, [online], [dostęp 11.09.2023r.], dostępne pod adresem: https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2021-09/02.2012%20-%20W%20TRAKCIE%20AKTUALIZACJI%20-%20Zastosowanie%20lewonorgestrelu %20w%20antykoncepcji%20awaryjnej.pdf

Portal Apteka OLMED [online], [dostęp 11.09.2023r.], dostępny pod adresem: https://www.aptekaolmed.pl/blog/artykul/tabletka-dzien-po-czyli-antykoncepcja-awaryjna-czym-jest-jak-dziala-i-w-jaki-sposob-uzyskac-recepte,263.html

Portal Dimedic [online], [dostęp 11.09.2023r.], dostępny pod adresem: https://dimedic.eu/pl/wiedza/tabletka-dzien-po-jak-dziala-i-czy-jest-bezpieczna